Golden Thread Gallery, Belfast, 17 december 2015–16 februari 2016
In 'She Devil' vullen twee videoprojectieschermen de enorme verduisterde magazijnruimte van Golden Thread's Galleries One en Two. Dit betekent echter niet dat er een klein aantal kunstwerken te zien is. Daartussen spelen deze twee schermen een continue lus van 15 videowerken. Het project 'She Devil' werd gepresenteerd in Rome en Boekarest, met een andere inhoud maar in een gelijkaardige vorm.
Voor de 15 kunstenaars die in beeld zijn, is een duizelingwekkend aantal curatoren betrokken – 19 in feite – gerangschikt in een complexe hiërarchie. In Gallery One heeft Peter Richards, Peter Richards van Golden Thread, Noord-Ierse/Ierse curatoren geselecteerd uit een reeks kunstinstellingen (Queen's Film Theatre, Digital Arts Studios, Golden Thread, IMMA, Millennium Court en CCA Derry-Londonderry), die elk een werk van een vrouwelijke videokunstenaar. In Gallery Two heeft Richards nog eens 11 videowerken van vrouwelijke kunstenaars geselecteerd uit de pool van werken die door andere curatoren waren geselecteerd voor eerdere edities van 'She Devil'. De Italiaanse curator Stefania Miscetti heeft dit alles oorspronkelijk in gang gezet en het format heeft geleid tot een meervoudig auteursonderzoek naar genderidentiteit, zowel in Ierland als internationaal.
Het brede werkterrein omvat zowel documentatie van performancekunst, videokunst en alles daartussenin. Bovendien variëren de geselecteerde kunstenaars van opkomend tot gevestigd, zowel Iers als internationaal. Aan de Ierse kant zijn Isabel Nolan, Daphne Wright en Sinead O'Donnell allemaal aanwezig. Nolan's Sloganisme, waarin de kunstenaar pittige zelfverwijzende slogans schrijft en uitscoort op opeenvolgende t-shirts die ze draagt en uittrekt, valt vooral op. Ondanks dat het al in 2001 werd gemaakt, lijkt de presentatie van de vrouwelijke identiteit die door middel van een tekstzin wordt beweerd, bijzonder relevant voor onze huidige sociale-mediacultuur. Een ander werk dat de aandacht van de kijker vraagt, is dat van Daphne Wright Ik weet hoe het is, waarin een onverstoorbare bejaarde vrouw rechtstreeks voor de camera intieme uitspraken doet, over onderwerpen als het geven van borstvoeding aan haar kind. De onwrikbare gezichtsuitdrukking en de al even vlakke toon van de stem van de presentatrice contrasteren met de uitspraken die ze doet. Het effect is geheel boeiend en zorgt voor een heerlijk vreemde scripted performance.
Door de selectie van kunstwerken over te dragen aan zoveel curatoren, verkent 'She Devil' het huidige kritische discours rond genderidentiteit zoals weergegeven door vrouwelijke kunstenaars die in film werken. Daarnaast stelt de tentoonstelling, bewust of onbewust, de aanwezigheid en het belang van de curator in relatie tot de tentoonstelling van kunstwerken in vraag. Op dit punt is er een interessant gesprek gaande tussen het curatoriële format van 'She Devil' en 'GROUPSHO W', dat gelijktijdig loopt in Golden Thread's Project Space. Beide tentoonstellingen kunnen worden gelezen als de presentatie van de functie van het kunstwerk als ondergeschikt aan die van de curator, wiens selecties en beslissingen worden gepresenteerd als het primaire verhaal. Phillip McCrilly heeft een zelfbewuste tentoonstelling samengesteld die de legitimiteit van een groepstentoonstelling in vraag stelt waarin een selectie van kunstenaars samen wordt gepresenteerd, vaak met vervelende connecties. In dit geval zijn de artiesten de afgestudeerden van Golden Thread's Career Enhancement Programme: Stuart Calvin, Christopher Campbell, Erin Hagan, Brónach McGuiness, Sinead McKeever, Paul Moore, Sharon Murphy, John Rainey en Michael Sheppard. McCrilly's sterke curatoriële stijl, die in deze tentoonstelling kunstwerken omvat die worden gepresenteerd op vrijstaande metalen rekken, fluorescerende buizen, een potplant en retro televisiemonitoren, maakt hem zichtbaar aanwezig in de show, in plaats van een stille beslisser die op de achtergrond opereert . Gezien (en als gevolg van) de uiteenlopende praktijken van de betrokken kunstenaars, geeft McCrilly's zware curatoriale touch de show een zelfverzekerd en uniek verhaal, wat nodig lijkt. Daarentegen is het gesuggereerde enkelvoudige verhaal minder overtuigend vanwege het grote aantal gevarieerde praktijken (zowel kunst als curatorieel) dat in 'She Devil' wordt gepresenteerd.
'She Devil' presenteert wel enkele sterke individuele werken, die iets overbrengen van het nationale en internationale discours over genderidentiteit dat wordt gevormd door vrouwelijke producenten van videokunst. Het discours dat door de tentoonstelling zelf wordt gepresenteerd, lijkt echter meer gericht op ideeën over de rol van de curator(en) in een tentoonstelling van beeldende kunst. Dit is natuurlijk een terecht aandachtsgebied en blijkt in feite zeer interessant wanneer het wordt gepresenteerd naast 'GROUPSHO W', dat soortgelijke thema's onderzoekt. Wanneer de twee shows naast elkaar worden bekeken, vormen ze een fascinerend verhaal over hedendaagse curatie. Maar van de 44 curatoren en kunstenaars die in de galerijen van de Golden Thread te zien zijn, is het in feite de kleine groepstentoonstelling van opkomende kunstenaars onder leiding van een opkomende curator in de projectruimte die de schijnwerpers steelt.
Iain Griffin is een beeldend kunstenaar en schrijver gevestigd in Belfast.
Afbeelding: 'She Devil' installatieweergave, 2016. Foto door Simon Mills.
