ALAN PHELAN PRAKT MET MARY CREMIN OVER HAAR NIEUWE ROL ALS DIRECTEUR VAN VOID, DERRY.
Hoe vreemd het ook klinkt, heeft Derry iets Scandinavisch. Misschien is het Noord-Ierland na het conflict en de bijna socialistische democratische welvaart die vrede in de regio heeft gebracht. De industrie is misschien nog niet van de grond gekomen, maar de openbare diensten lijken goed gefinancierd te zijn. De overvloed aan culturele centra wordt ook weerspiegeld door een verbijsterende overvloed aan kapsalons - iets dat vergelijkbaar is met Helsinki. Misschien brengt het barre noordelijke klimaat een serieuze benadering van zowel kunst als haarverzorging met zich mee. De verschillende galerijen van Derry bewonen historische ruimtes, maar hebben een zeer eigentijdse uitstraling die grote namen naar deze kleine stad trekt. Onlangs bezocht ik Mary Cremin, de nieuw benoemde directeur van Void, om haar nieuwe rol en haar toekomstige ambities voor de galerie te bespreken.
Alan Phelan: Hoe anders is het om, na vele jaren als onafhankelijk curator te hebben gewerkt (en in verschillende administratieve functies in de Ierse kunstscene), om eindelijk regisseur te zijn? Met welke uitdagingen wordt u momenteel geconfronteerd die u echt opwinden of angst aanjagen?
Maria Cremin: Er is een grote vrijheid als onafhankelijk curator, maar de keerzijde is de precaire financiering om uw projecten te realiseren. Als bestuurder is er meer zekerheid, dat waardeer ik. Het is ook geweldig om een team te hebben om mee te werken aan het bouwen van een visie voor de galerie. Er is ook de opwinding en vrijheid die gepaard gaat met het hebben van een galerij die zich in de loop van de tijd kan ontwikkelen. De echt grote uitdaging op dit moment zijn de onbekenden rond Brexit en welke impact dit zal hebben op kunstorganisaties en de Arts Council of Northern Ireland (ACNI) in de komende twee tot vijf jaar en daarna.
Dus de zorgen rond precaire financiering duiken weer op. Ik denk dat het in de kunst vooral een uitdaging is dat we consequent moeten rechtvaardigen wat we doen en waarom het belangrijk is. Visuele geletterdheid in hedendaagse kunst is relatief laag in Ierland en Noord-Ierland; daarom is onze betrokkenheid door middel van educatie zo integraal voor de galerie, omdat dit is hoe we visuele geletterdheid in de toekomst kunnen uitbreiden. Het is ook een noodzaak om de overheid te helpen de voordelen van beeldende kunst te begrijpen binnen een bredere definitie van cultuur. Wat tegelijkertijd opwindend en angstaanjagend is, is de verantwoordelijkheid van een galerieteam en hoe je een kunstorganisatie kunt ontwikkelen en laten groeien die provocerend, relevant en duurzaam is.
AP: Je hebt een groot stressvermogen; niets lijkt je ooit in de war te brengen - ik heb dit uit de eerste hand meegemaakt, in de vele verschillende banen die je in de loop der jaren hebt aangenomen. Nu je de consensus kunt bepalen, de touwtjes in handen hebt en de leiding hebt, wat voor dingen wil je doen of veranderen?
MC: Void heeft zowel nationaal als internationaal een uitstekende reputatie, dus daar bouw ik op voort met verdere dynamische samenwerkingen met instellingen en galerieën. Ik zal het off-site programma uitbreiden, omdat ik de complexiteit van het werken in de openbare ruimte erg leuk vind. We werken momenteel samen met CCA om een openbare commissie te ontwikkelen voor de stadsmuren van Derry voor de Walker Plinth - de basis van een kolom die in 1827 werd opgericht en die ooit een standbeeld bevatte, maar in de jaren zeventig werd vernietigd. De site is symbolisch belangrijk en kan mogelijk een middel zijn om de muren te activeren en een meer eigentijdse context voor de plint te creëren. We zullen samenwerken met de kunstenaar Liam Crichton via ACNI's Artists Career Enhancement Programme, dat professionele kunstenaars begeleidt in 1970. Er openen nieuwe studio's voor kunstenaars in Derry, dus Void zal een actieve rol spelen bij het ondersteunen van hen.
AP: Void kreeg zijn naam nadat Orchard Gallery was gesloten en de stad had verlaten zonder een kenmerkende hedendaagse kunstruimte. Sindsdien is de stad de thuisbasis van verschillende kunstruimten, waaronder de Context Gallery (die later CCA werd), en in 2013 zelfs gastheer van de Turner Prize. Hoe ziet u Void blijven putten uit de rijke honger van de stad naar hedendaagse kunst ?
MC: Ik ben geïnteresseerd in hoe galerieën als Void kunnen presteren op dit mondiale toneel, terwijl ze in de periferie opereren. Elke stad is een microkosmos die reflecteert op het grotere geheel, dus hoewel wat we doen naar buiten gericht blijft, zal het terugkaatsen op Derry en Noord-Ierland. Met Brexit blijft de vraag over de grens van Noord-Ierland centraal in hoe deze exit uit de EU zal worden gekaderd. Er is veel grensoverschrijdende activiteit waar Derry is gevestigd en dus heeft deze discussie een enorme impact op hoe de stad na de Brexit kan functioneren. Noord-Ierland zou mogelijk geen toegang meer kunnen hebben tot het vrije verkeer van kunstwerken in heel Europa, dus dit zal enorme gevolgen hebben voor het publiek en de tentoonstellingsprogramma's van Void. Het is een interessante tijd om in Noord-Ierland te zijn en dat brengt uitdagingen met zich mee, maar ik denk dat Void kan bijdragen aan deze gesprekken door een ruimte in te nemen die tegelijkertijd lokaal, nationaal en internationaal is.
AP: Het leerprogramma van Void, 'Void Engage', is een goed ontwikkelde en participatieve strategie voor de galerie. Heb je een idee hoe je het wilt ontwikkelen en heb je plannen voor aansluiting ten zuiden van de grens?
MC: 'Void Engage' heeft een zeer actief publiek en is zeer goed verbonden met tentoonstellingen. Het is een integraal onderdeel van wat we doen. Om het uit te breiden, hebben we een nieuw programma waarin kunstenaars, curatoren, schrijvers en critici worden uitgenodigd om lezingen te geven. Void had eerder een kunstacademie, dus we willen dit discursieve element opnieuw activeren, omdat het zo essentieel is voor een levendige kunstgemeenschap. Ik heb zeer sterke relaties ten zuiden van de grens, dus ik ben van plan om contact te leggen met verschillende organisaties. Zo gaan we volgend jaar samenwerken met de Douglas Hyde Gallery. Ik ben van plan om daar ook sterkere relaties te ontwikkelen met de kunstacademies, omdat ik denk dat Derry een heel sterke infrastructuur voor beeldende kunst heeft en studenten veel te bieden heeft. Het zou geweldig zijn om actievere gesprekken te voeren tussen het noorden en het zuiden.
AP: Je hebt een brede kennis van hedendaagse kunst, met een bijzondere passie voor video- en bewegend beeldwerk. Dit blijkt duidelijk uit je eerste tentoonstelling in Void, die een super line-up had. Kun je bespreken wat voor werk je in de toekomst in de galerie wilt laten zien?
MC: Mijn eerste drie tentoonstellingen zie ik als een trilogie over verleden, heden en toekomst. Ik dacht aan de complexe geschiedenis van Derry, dus zo ontwikkelde ik 'Where History Begins' (28 oktober – 16 december). Ik dacht aan materiële cultuur en hoe dat onze culturele geschiedenis informeert. Ik heb artefacten geleend die zich uitstrekken van het Neolithicum tot de plantageperiode, met als doel verbinding te maken met de onderwerpen die in de gepresenteerde films worden behandeld, en tegelijkertijd de definities te verbreden van wat lokale geschiedenis kan zijn. Met de volgende tentoonstelling, 'Everyday Words Disappear' (3 februari – 10 maart 2018), die het werk van de Belgische kunstenaar Johan Grimonprez zal presenteren, wilde ik meer specifiek naar de hedendaagse politiek kijken. Zijn recente film, Blauwe Orchideeën (2016), gaat over de wapenhandel en gaat terug naar Raytheon – een wapenfabrikant in Derry die in 2010 zijn deuren sloot vanwege toenemende druk van lokale demonstranten. Het werk van Grimonprez gaat ook in op actuele ideeën met betrekking tot nepnieuws die zo wijdverbreid zijn in de huidige politieke wereldarena. De laatste tentoonstelling in de trilogie, 'Between Objects in the Waking World' (24 maart – 12 mei 2018) presenteert het werk van de in Berlijn woonachtige Italiaanse kunstenaar Rosa Barba, dat zich situeert tussen experimentele documentaire en fictieve vertelling. De geselecteerde werken gaan in op de corrupte relatie tussen mens en machine, wat voor mij echt de positie van 'onwetendheid' weerspiegelt waarin we ons momenteel bevinden.
2018 markeert de 50e verjaardag van de burgerrechtenbeweging van 1968 in Derry. Dit historische moment blijft het hedendaagse bepalen, door zijn politieke en culturele verbeeldingskracht. Void zal opdracht geven voor een reeks nieuwe werken om de rol van vrouwelijke activisten en arbeiders die centraal stonden in die beweging te onderzoeken, terwijl ze hun impact op Derry vandaag onderzoeken. Ik ben geïnteresseerd in hoe deze nieuwe kunstwerken nieuwe lezingen kunnen geven en nieuwe noties van geschiedenis kunnen openen. Wat ik heel graag zou willen bereiken, is het proces van het maken van tentoonstellingen vertragen. Als we de tijd hebben om samen met kunstenaars tentoonstellingen te ontwikkelen, kunnen er meer afleidingen en gesprekken ontstaan, terwijl er op alle niveaus meer betrokkenheid wordt geboden.
Alan Phelan is een kunstenaar die in Dublin woont en werkt.
alanphelan. com
Mary Cremin is de nieuw benoemde directeur van Void, Derry. Ze is ook curator van twee tentoonstellingen, 'Then & Now' en 'Promised Paradise', als onderdeel van Galway 2020.
Afbeelding credits:
Rosa Barbara, Naar buiten toe vanuit het centrum van de aarde, 2007, 16mm film overgezet naar digitaal, kleur, geluid, 22 min; filmstill © Rosa Barba.
Installatieweergave, 'Waar de geschiedenis begint', 2017, Void, Derry; afbeelding door Paola Bernardelli.
