Jest rzadka i upokarzająca rzecz, aby spojrzeć w nocne niebo, zobaczyć oślepiający punkt światła wędrujący cicho po nim i wiedzieć, że masz tam sztukę.
19 lutego dwustopniowa rakieta Antares wystartowała z Wallops Island w stanie Wirginia w USA. Ta misja wysłała statek kosmiczny na niską orbitę okołoziemską na spotkanie z Międzynarodową Stacją Kosmiczną (ISS). Przewoził zaopatrzenie załogi, eksperymenty, sprzęt samochodowy i galerię sztuki.
„Galeria Księżyca: Lot próbny” zawiera prace 64 międzynarodowych artystów, a cała wystawa mieści się w małej siatce o wymiarach 8 cm x 8 cm. Jej kuratorem jest Fundacja Galerii Stichting Moon w Amsterdamie. Nasz wkład do galerii to Jak złoto do zwiewnego rytmu chudości (2021) – maleńka rzeźba złotego statku mieszcząca się w 1 cm sześcianie.
W 2021 r. odpowiedzieliśmy na otwarte wezwanie Fundacji Galerii Księżyca, poszukując zgłoszeń na wystawę do wysłania do ISS, która będzie: „nieść ważne wartości dla ludzkości nie tylko w tym miejscu na Ziemi, ale także dla przyszłej wieloplanetarnej społeczeństwo".
Fundacja promuje współpracę międzynarodową pomiędzy dyscyplinami kreatywnymi/artystycznymi i kosmo/technologicznymi. Docelowo jego celem jest wysłanie 100 artefaktów na Księżyc już w 2025 roku. Byłoby to pierwsze stałe muzeum na Księżycu.
Wezwanie mocno do nas odbiło. Oboje mamy długą historię działalności twórczej w obszarze przenikania się sztuki i przestrzeni. Prezentacja wystawy zawierała kuszący kontrast: zarówno niezwykłą wolność (od grawitacji i samej Ziemi), jak i ogromne ograniczenia (każde dzieło sztuki musi zmieścić się w malutkim 1 cm sześcianie).
Jednym z probierzów pracy była idea technologii żagli słonecznych. Żagle słoneczne pozwalają na napędzanie statków kosmicznych nie silnikami rakietowymi, ale samym światłem. Po uwolnieniu się z Ziemi te ogromne (ale bardzo cienkie) żagle mogą się rozwijać. Fotony mogą nadawać pęd obiektowi, więc żagle słoneczne mogą wyłapywać delikatne ciśnienie światła słonecznego i przenosić nowe statki w przestrzeni kosmicznej do innych światów. To łączy naszą najbardziej zaawansowaną technologię z jedną z naszych najwcześniejszych form transportu.
Ta technologia sugerowała tytuł naszego utworu, zaczerpnięty z wiersza Pożegnanie: zakaz żałoby napisany przez Johna Donne około 1612. Ten poemat miłosny napisał do swojej żony w Anglii przed podróżą do Europy. Zapewnia ją, że ich połączenie nie zostanie przerwane, ale rozszerzy się „Jak złoto do lekkiego rytmu chudości”. Pozostanie połączonym, podczas gdy dzieli je ogromne odległości, jest jedną z głównych idei wiersza; Pomyśleliśmy, że będzie to silnie oddziaływać na główną publiczność wystawy – astronautów na MSK.
Wykonanie tej pracy było początkowo trudne, ponieważ było wykonywane ręcznie i nie mieliśmy doświadczenia w pracy w tej miniaturowej skali. Ale utwór stopniowo ewoluował, aby dopasować się do zamierzonego środowiska. Drewno, papier, złoto płatkowe, złoto muszli i żywica łączą się, sugerując formę średniowiecznego statku o ożaglowaniu kwadratowym, znanego jako „koga”.
Ważną kwestią dla nas było stworzenie pracy dla środowiska mikrograwitacyjnego. Umożliwienie rzeźbie unoszenia się w sposób, w jaki nigdy nie było to możliwe na Ziemi, było w kreatywnym napięciu z zapewnieniem, że delikatny element będzie utrzymywany w stabilnej pozycji, aby przetrwać wystrzelenie rakiety. W końcu zgodziliśmy się, aby utwór się poruszył i zaakceptowaliśmy ryzyko jego uszkodzenia, ponieważ czuliśmy, że wrażliwość jeszcze bardziej wzbogaci kontekst pracy.
Wreszcie obserwowanie, jak galeria wystrzeliwuje się w kosmos, było jednym z wielu niezwykłych wydarzeń, które wciąż zmieniają kontekst pracy. W marcu w kopule stacji kosmicznej unosiła się Galeria Księżycowa. Tam, w strefie widokowej z oknami, z których roztacza się panoramiczny widok na Ziemię, sztuka zostaje ponownie zrekontekstualizowana na tle pustyń i turkusowych oceanów, przestrzeni wystawienniczej będącej całą planetą.
ISS jest regularnie widoczny nad naszymi głowami i w niektóre wieczory wychodzimy, aby ją zobaczyć – jasna gwiazda poruszająca się po nocnym niebie, przypominająca o tym, co jest możliwe.
Gillian Fitzpatrick jest artystką multimedialną mieszkającą w Irlandii.
gilfitzart.com
Justin Donnelly jest naukowcem w TU Dublin, z doświadczeniem w astrofizyce, interesuje się sztukami wizualnymi, pisaniem i kręceniem filmów.
